تعیین ضرایب معادله میچرلیخ-بری پتاسیم در خاک های تحت کشت گندم آبی (مطالعه موردی: اراضی گندم جنوب غرب کشور)

به منظور تعیین ضرایب معادله میچرلیخ- بری در راستای تعیین نیاز کود پتاسیمی مزارع که برای انجام توصیه صحیح کودی توسط آزمایشگاه های تجزیه خاک، آب و گیاه مورد نیاز می باشد، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار به شرح تیمار اول (شاهد)= عرف زارع (np)؛ تیمار دوم= np + ریزمغذی ها؛ تیمار سوم= np + ریزمغذی ها + 100 کیلوگرم در هکتار کلرور پتاسیم؛ تیمار چهارم = np + ریزمغذی ها + 200 کیلوگرم در هکتار کلرور پتاسیم (قبل از کاشت و پنجه دهی) و تیمار پنجم= np+ ریزمغذی ها + 300 کیلوگرم در هکتار کلرور پتاسیم (قبل از کاشت + پنجه دهی و ساقه رفتن)، به مدت یک سال زراعی (87-1386) در مزارع گندم منطقه سرپل ذهاب کرمانشاه اجرا شد. قبل از کاشت یک نمونه خاک مرکب از عمق 0 تا 30 سانتیمتری از مزارع مورد بررسی و یک نمونه آب برای انجام تجزیه های فیزیکوشیمیائی تهیه گردید. یک سوم اوره به همراه تمام کودهای ریزمغذی و سوپر فسفات ترپیل قبل از کاشت و مابقی کود اوره در دو مرحله همراه با تیمارهای کود پتاسیمی مصرف گردید. اندازه کرت ها 20 متر مربع (5*4 متر)، فاصله تیمارها و تکرارها به ترتیب 1 و 1/5 متر و گندم رقم چمران (رقم غالب در منطقه) (triticum aestivum l.) بود. نتایج آزمایش نشان داد که از 12 مزرعه مورد آزمایش، وزن هزار دانه در 6 مزرعه، عملکرد دانه در 11 مزرعه در سطح 5% معنی دار گردید. در حالی که میانگین عملکرد دانه گندم در قطعات شاهد (بدون مصرف پتاسیم) 3608 کیلوگرم در هکتار بود، این رقم در تیمار پنجم با میانگین 157 میلی گرم در کیلوگرم پتاسیم قابل استفاده خاک تا 4025 کیلوگرم در هکتار (12 درصد) افزایش یافت که در سطح 5 درصد معنی دار گردید. ضرایب c1 و c معادله میچرلیخ- بری به ترتیب، 0016/ و 0085/0 بدست آمد. با آگاهی از رابطه میچرلیخ- بری ( log (a-y) = log a - c1b – cx ) و با داشتن ضرایب مربوطه، می توان بدون مصرف و یا با مصرف مقدار معینی کود پتاسیمی (x)، عملکرد مزرعه گندم را با تعیین مقدار پتاسیم قابل استفاده آن، پیش بینی نمود. همچنین با توصیه مقدار معینی کود پتاسیمی، عملکرد مزرعه گندم را با علم به پتانسیل تولید منطقه پیشاپیش تعیین نمود. به دلیل کمبود بارندگی، سرما و گرمای بیش از حد رایج در سال زراعی تحت بررسی، متوسط عملکرد گندم کمتر از حد رایج بود، نظر به اینکه عملکرد بدست آمده در این پژوهش، معرف عملکرد رایج منطقه نمی باشد، لازم است این آزمایش تحت شرایط طبیعی در نقاط مختلف کشور برای محصولات مختلف زراعی از جمله گندم مجدداً تکرار شود تا آزمایشگاه های بخش خصوصی را برای انجام توصیه صحیح کودی یاری نمود.